İşğal etilgen Qırımda Verka Serdüçkanıñ – ukrayin yırcısı Andriy Danılkonıñ yırlarını diñlegenler taqip etile. Onıñ türküleri Qırımda Rusiyeniñ Ukrayinağa qarşı büyük istilâsı başlağan soñ insan taqipbi içün ilk sefer sebep olmay. Qırımlılar bu muzıkanı yırlap diñlegenleri içün mahkemelerge oğray, para cezalarını töley ve afu soraylar. Neler ola, Qırım.Aqiqatnıñ maqalesinde tarif etemiz.
Bu ikâye iyulniñ 26-nda Bağçasaray rayonınıñ Alma Tamaq (Pesçanoye) köyündeki plâjda «Atmosfera» gece klubında oldı. Onı Qırımda Rusiye uquq qoruyıcılarına Ukrayinağa qoltutqan ve cenkke qarşı çıqqan insanlarnı taqip etmege yardım etken «Krımskiy SMERŞ» Telegram kanalı aydınlattı.
Bu pablikniñ versiyasına köre, kim olğanı belli olmağan «qara saçlı qız» klubta Verka Serdüçkanıñ «Ğulânoçka» yırını sımarladı.
«DJ utanmayıp bu yırnı qoydı ve tek dostum qavğa etmege başlap, böyle areketlerniñ mesüliyeti aqqında hatırlatqan soñ söndürdi. Bu yırnı sımarlağan qız «bu yerden s.ktirip ketmemiz» kerek dep qıçırıp başladı. Klub reberligi ve qaravulı onı çıqarmaq ricamızğa bir şey demedi», – dep yaza pablik.
Uquq qoruyıcılar bunı körgen soñ Telegram kanalı yır sımarlağan gizemli bir qız olğanını inkâr etti. Yañı versiyağa köre, «Ğulânoçka» yırını «kimse sımarlamadı», klubnıñ «nağme cedvelinde» bar eken.
«Bir daa çalışmaycaq»
Rusiye uquq qoruyıcıları müessise DJni tuttı – Pavel Korotkiyni. «Krımskiy SMERŞ» haber etkenine köre, oña ve gece klubınıñ müdirine qarşı Rusiye Silâlı quvetlerini «itibardan tüşürüv» maddesine istinaden memuriy protokollar tizilgen edi. Bu memuriy protokollarnı baquv neticeleri aqqında malümat yoq.
Rusiye uquq qoruyıcıları bu aqta resmiy saifelerinde bildirmey.
Ertesi künü «Atmosfera» gece klubı DJ «bir kün, tevsiye boyunca, çalıştı» ve «bir daa Qırımda DJ olaraq çalışmaycaq», dep işandırdı.
Müessise onıñ hadimleri içün «Rusiye – Vatan» dep işandırdı, olar Qırımnı Rusiye dep saya, bazıları ise Ukrayinağa qarşı cenkleşe eken.
2023 senesi daa eki hadim göñülli olaraq, yürekten, SVOda hızmet etmege ketti«Atmosfera» klubınıñ beyanatından
«2014 senesi klub hadimleri Qırım sakinlerinen beraber fikrini bildirdi. Başta, fevralniñ 26-nda, bütün erkek hadimleri Yuqarı Şuranıñ ögündeki çatışmada (2014 senesi fevralniñ 26-nda miting – QA) iştirak etti, soñra, martnıñ 16-nda olğan referendumda (Ukrayina ve halqara toplulıq qabul etmegen – QA) hadimler fikrini bildirdi. Hadimlerden biri 2014 senesi «DNRge» (Rusiye işğal etken Donetsk vilâyetiniñ bir qısmını kontrol etken arbiy gruppirovka – QA) askerlik yapmağa ketti. 2023 senesi daa eki hadim göñülli olaraq, yürekten, SVOda (Rusiye Ukrayinağa qarşı büyük istilânı «mahsus arbiy operatsiyanı» böyle adlandıra – QA) hızmet etmege ketti», – dep aytıla klub beyanatında.
Amma bundan soñ bile gece klubınıñ müdirine Rusiye kontrolindeki Bağçasaray rayon mahkemesi «Rusiye Silâlı quvetlerini itibardan tüşürgeninde» qabaatlap, 300 biñ ruble para cezasını berdi.
İnternette Pavel Korotkiy afu sorap, klubta yırnı «tüşünmeyip» qoyğanını ve Rusiye siyasetine ve Ukrayinağa qarşı istilâsına qoltutqanını bildire.
Bu afu videosı göñülli olaraq çıqarıldımı belli degil. Qırım yarımadasında açıq peşmanlıq videoları Rusiyeniñ Ukrayinağa qarşı büyük istilâsı vaqtında peyda olıp başladı.
Ukrayinağa qoltutqanı içün afu soramağa mecbur olğan er bir dördünci qırımlı «aşalavğa oğradı», dep bildireIrade Qırım aq qorçalayıcı teşebbüsiyerli propagana saifeleri ve mediada derc etilgen yüzlernen videonı incelegen soñ.
Cenkke qarşı çıqqanı içün 15 yılğa üküm etilgen Kezlevli ressam Bogdan Ziza Qırım.Aqiqatqa FSB vekilleri yazılğan metnini «samimiy oqumağanı içün» bir qaç kere tekrarlamağa mecbur etip köteklegenlerini aytqan edi.
Yasaqlanğan sözler
Verka Serdüçkanıñ «Ğulânoçka» yırı Qırımda insanlarnıñ taqip etilüvi içün ilk sefer sebep olmay. Türkü Rusiyede resmiy şekilde yasaqlanmağan. Asılında yır rusça ve tek bir cümle ukrayince yazılğan: «Şçe ne vmerla Ukrayina» («Ukrayina daa ölmegen»). Bu sözler Rusiyede yasaqlanmağan Ukrayina gimninden alınğan.
Qırımda ukrayin tili de resmiy şekilde yasaqlanmağan ve atta devlet tili statusını taşıy, 2014 senesi tasdıqlanğan Yarımadanıñ Rusiye anayasasına köre.
Amma Qırımdaki kerçekler şu ki, yasaqlanmağan er şeyge izin berilmey.
2022 senesi Verka Serdüçkanıñ «Ğulânoçka» yırını qoyıp, Curçı rayonında «Edelveys» Qırım barınıñ ziyaretçileri oynağan edi.
Bardaki video aydınlatılğan soñ müessise Rusiyege qoltutqan faaller tarafından tenqitke oğradı, olar «böyle yırlarnı yasaqlaycaq qanunnı» da talap etti. Bar içün aqibetler aqqında tam bir malümat yoq.
2022 senesi küzde insanlar Yalta yalısında Verka Serdüçkanıñ «Ğulânoçka» yırını diñlep oynağan edi.
Birisi bunı videoğa çıqardı, o da Rusiye saifelerinde peyda oldı. Rusiye akimiyeti kontrolindeki «Krım 24» telekanalınıñ yayınında kösterilgen videoda bir qadın yalı kenarında Serdüçkanıñ «yırını qoyğanı» içün afu soray.
Böyle adiselerge baqmadan, Rusiye uquq qoruyıcıları Qırımda Verka Serdüçka diñlengenini qayd etmege devam ete.
«Qırımda «Şçe ne vmerla» olmaycaq»
«Krımskiy SMERŞ» Verka Serdüçka sebebinden insanlar taqip etilgenini aytıp, añlata: er şey icracınıñ siyasiy baqışlarınen bağlı. Verka Serdüçka Rusiyeniñ Ukrayinağa qarşı büyük istilâsını takbih ete, kontsertlerde fikrini gizlemey ve Ukrayinağa qoltutuv tedbirlerinde iştirak ete.
Kimse ukrayin yırlarını diñlemege yasaqlamay, amma Ukrayina Silâlı quvetlerine qoltutuv muzıkası, qazanğan paralarını natsistlerge masraf etken ruslardan nefret etken müellifler başqa bir şey«Krımskiy SMERŞ» Telegram kanalınıñ beyanatından
«Ukrayin tili Qırımda devlet tili ola, kimse ukrayin yırlarını diñlemege yasaqlamay, amma Ukrayina Silâlı quvetlerine qoltutuv muzıkası, qazanğan paralarını natsistlerge (Rusiye propagandası Ukrayina Silâlı quvetlerini böyle adlandıra – QA) masraf etken ruslardan nefret etken müellifler başqa bir şey. Qırımda «Şçe ne vmerla» kesen-kes olmaycaq!», – dep bildire Telegram kanalı.
Qırımnıñ Rusiye akimiyeti «normal ukrayin yırlarına» qarşı degil, dep bildire.
«Ğulânoçka» yırınıñ müellifi ve icracısı Andriy Danılko Qırımdaki vaziyetni bir kere izaatlap, İnstagram saifesinde Yalta yalısında yırınıñ diñlengeninen video paylaşıp yazdı: «Qırım kimniñ, aytsa?».
Qırım.Aqiqat artistke muracaat etip, yırı Qırımda insanlarnıñ kütleviy şekilde taqip etilmesine sebep olğanınen fikrini aytmasını rica etti. Taqımı muracatımıznı baqmağa söz berdi. Muarririyet Andriy Danılkonıñ cevabı kelse, onı aydınlatmağa azır.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
